Φαρισαϊσμός

 

Του Κώστα Βεργόπουλου

Ο Μάριο Ντράγκι, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ανακοίνωσε "ιστορικές" αποφάσεις με στόχο την απεμπλοκή της Ευρωζώνης από την κρίση χρέους και την ενοποίηση των ευρωπαϊκών χρηματαγορών.

Οι αποφάσεις, ανεξάρτητα από κάθε περιεχόμενο, μπορούν πράγματι να θεωρηθούν "ιστορικές" και μόνο από το γεγονός ότι ελήφθησαν παρά τη δεδηλωμένη αντίθεση της Γερμανίας.

Τόσο η Μπούντεσμπανκ όσο και η συντηρητική πτέρυγα του κυβερνητικού συνασπισμού, όπως και οι Βαυαροί χριστιανοκοινωνιστές, όχι μόνον εκ των προτέρων αντιτάχθηκαν σε αυτές, αλλά και εκ των υστέρων ολοφύρονται, προεξοφλώντας την εξαιτίας αυτών κατάρρευση ακόμη και της εναπομένουσας "ελάχιστης ευρωπαϊκής αξιοπιστίας". Καταγγέλλουν ότι παραβιάζεται η αρχή της "ανεξάρτητης" της ΕΚΤ με αποφάσεις που έχουν έντονο πολιτικό χαρακτήρα. Ωστόσο εάν σήμερα η Ευρώπη στενάζει υπό το βάρος των συσσωρευμένων χρεών, αυτό μπορεί ίσως να θεωρείται και "πολιτικό" ζήτημα, αλλά γιατί δεν είναι πάνω απ' όλα "οικονομικό";

Η ΕΚΤ, ανεξάρτητη από τους πολιτικούς και τις κυβερνήσεις, γιατί άραγε θα πρέπει να είναι και ανεξάρτητη από τις οικονομικές εξελίξεις και τις εκάστοτε ανάγκες της οικονομικής συγκυρίας; Παρ' όλο που ο πρόεδρος της ΕΚΤ δεν υπερέβη το πλαίσιο της αποστολής του, όπως παραδέχθηκε η Μέρκελ, εν τούτοις είναι γεγονός ότι με τις αποφάσεις της 6ης Σεπτεμβρίου μπορεί να ανοίγει μια νέα εποχή για την ευρωπαϊκή διαχείριση της τρέχουσας κρίσης χρέους. Σε αυτήν, καθοριστικός θα είναι ο ρόλος της ΕΚΤ τόσο για την απεμπλοκή από την παγίδα του χρέους όσο και για τη βαθύτερη ενοποίηση του ευρωπαϊκού νομισματοπιστωτικού και οικονομικού χώρου.

Η "τόλμη" του Ιταλού προέδρου της ΕΚΤ να προβαίνει σε αγορές κρατικών ομολόγων χωρίς ποσοτικό περιορισμό δεν είναι τόσο απεριόριστη, αλλά βρίσκεται περιχαρακωμένη, ώστε "γκρίζες ζώνες" και ερωτηματικά παραμένουν αναπάντητα. Εφ' όσον η αγορά ομολόγων περιλαμβάνει τίτλους με ωρίμανση όχι ανώτερη της τριετίας, έπεται ότι σοβαρό μέρος των ομολόγων θα παραμένει ακάλυπτο. Τι θα γίνει με αυτά που ωριμάζουν πέραν της τριετίας, που μπορεί να είναι και τα περισσότερα; Έπειτα, αφού η ΕΚΤ θα αγοράζει κρατικά ομόλογα μόνο από τη δευτερογενή αγορά, έπεται ότι κατά την έκδοση τα επιτόκια θα διαμορφώνονται χωρίς τις παρεμβάσεις της και πάντως αυτές θα ασκούν μειωμένη επίδραση.

Εξάλλου εφ' όσον η αγορά ομολόγων θέτει ως προϋπόθεση την εφαρμογή της ενισχυμένης λιτότητας, αυτό σημαίνει ότι, ενώ, διευθετείται ίσως το πρόβλημα της βραχυχρόνιας χρηματοδότησης της Ευρωζώνης, παραμένει και οξύνεται το μακροχρόνιο έλλειμμα ορατότητας, που μπορεί να αποσταθεροποιεί όχι μόνον το μέλλον αλλά και μέσω αυτού το παρόν.

Ήδη γίνεται λόγος για "πύρρεια νίκη", αφού η λιτότητα τίθεται ως όρος για τις αγορές ομολόγων. Όταν η ευρωπαϊκή οικονομία κινείται καθοδικά, ποιος άραγε δέχεται να δεσμευτεί σε μακροχρόνιες τοποθετήσεις; Με τις αγορές του, ο Ντράγκι επιδιώκει να εξουδετερώσει την κερδοσκοπία και πιθανώς το επιτυγχάνει. Ωστόσο, εκτός από την κερδοσκοπία και τη χρηματοπιστωτική σταθεροποίηση, υπάρχει επίσης η ανάγκη για οικονομική σταθεροποίηση, με τις επενδύσεις, την παραγωγή, την απασχόληση. Δεν αρκεί να ενοποιηθούν τα επιτόκια δανεισμού, να ξεπεραστεί ο σημερινός κατακερματισμός των ευρωπαϊκών χρηματαγορών, να ενοποιηθεί πραγματικά το ευρώ, να αποκλειστεί η κερδοσκοπία που επιτείνει το πρόβλημα χρηματοδότησης. Χρειάζεται ακόμη να σταθεροποιηθούν οι οικονομίες της Ευρωζώνης, να συγκλίνουν προς την πραγματική ενοποίηση, αντί της σημερινής αύξουσας απόκλισης στην οποία οδηγούνται υπό γερμανική ανευθυνότητα. Για την Ελλάδα, η απόφαση είναι χαρακτηριστική φαρισαϊσμού: η ΕΚΤ προτίθεται να αγοράζει ελληνικά ομόλογα, όταν η χώρα μας εξυγιανθεί και μπορέσει τότε να προσέλθει στις αγορές. Ποιος φαντάστηκε ότι, με την παράδοση σκυτάλης από τη Μέρκελ στον Ντράγκι, ο τιμωρητικός μοραλισμός εξέλιπε;

Όταν η χώρα γίνει "ενάρετη", τότε θα συγχωρεθούν οι "αμαρτίες" της. Το πώς θα γίνει "ενάρετη", αυτό είναι δικό της πρόβλημα και βέβαια μια άλλη ιστορία.

kvergo@gmail.com

http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=712293