Ο Τάκης Μπενάς , ο Βασίλης Κωτούλας και ο Μπάμπης Γεωργούλας για το Γιάννη Μπανιά

Το παράδειγμα του σ. Γιάννη Μπανιά

Του ΒΑΣΙΛΗ ΚΩΤΟΥΛΑ

Η απώλεια του σ. Γιάννη Μπανιά είναι μεγάλη. Ήρθε σε μια περίοδο που ήταν απαραίτητος περισσότερο από κάθε άλλη για τον ΣΥΡΙΖΑ και την Αριστερά. Για μένα προσωπικά είναι ένα βαρύ και αθεράπευτο πλήγμα. Ήμασταν δυνατοί φίλοι και σύντροφοι για αρκετές δεκαετίες.

Ο σ. Γιάννης Μπανιάς διέθεσε όλη του τη ζωή στους αγώνες της ανανεωτικής και κομμουνιστικής Αριστεράς. Με σταθερές ιδέες, αξίες και αρχές. Με μαχητικότητα υπηρέτησε για πάνω από πέντε δεκαετίες τα ιδανικά της Αριστεράς, του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού.

Από τα φοιτητικά του χρόνια, αρχές της δεκαετίας του '60, από τα ηγετικά μετερίζια της Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη συμμετείχε στους αγώνες για καλύτερη παιδεία, για δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη. Στα μαύρα χρόνια της δικτατορίας του 1967-'74 κυνηγήθηκε και οδηγήθηκε στις εξορίες. Με την πτώση της δικτατορίας είχε πάλι πρωταγωνιστική παρουσία στους αγώνες και συμμετείχε ενεργά στις ζυμώσεις, στις συζητήσεις και στις αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό της Αριστεράς. Ήταν ηγέτης της "Πολιτικής Κίνησης των 77" στελεχών. Μετά από προγραμματικές, ιδεολογικές και θεωρητικές συγκλίσεις και εμπλουτισμούς εντάχθηκαν όλοι τους σχεδόν στο ΚΚΕ Εσωτερικού.

Ο σ. Γιάννης στις αρχές της δεκαετίας του '80 με την ανανέωση της ηγεσίας του ΚΚΕ Εσ. εκλέχτηκε γραμματέας του. Το ΚΚΕ Εσ. εμπνεόταν από το παγκόσμιο ρεύμα της κομμουνιστικής ανανέωσης και σ' αυτό ενέτασσε και τις δικές του επεξεργασίες και πιο ιδιαίτερα στο αποκαλούμενο ρεύμα του "Ευρωκομμουνισμού".

Το ρεύμα εκείνοι βρισκόταν ήδη στην καλύτερη περίοδό του, είχε ολοκληρώσει τα ιδιαίτερα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του, είχε εμβαθύνει στη στρατηγική του μεταρρυθμιστικού και ταυτόχρονα επαναστατικού Δημοκρατικού Δρόμου, του δρόμου του δημοκρατικού σοσιαλισμού και κομμουνισμού, του δρόμου των λαϊκών και εργατικών διεκδικήσεων, των βαθιών δημοκρατικών και θεσμικών μεταρρυθμίσεων, των διαδοχικών τομών και ρήξεων με το κυρίαρχο καπιταλιστικό σύστημα. Όλα αυτά συμπυκνωμένα στη στρατηγική και στο όραμα ότι ο σοσιαλισμός και ο κομμουνισμός ή θα είναι δημοκρατικός ή δεν θα υπάρξει.

Το κίνημα αυτό είχε ουσιαστικά οριστικοποιήσει τη διαφοροποίησή του από το τότε σοβιετικό μοντέλο, πάλευε προς την κατεύθυνση της ανανέωσης και του σοσιαλιστικού εκδημοκρατισμού των κοινωνιών και των κρατών του τότε λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού. Αυτό δεν επιτεύχθηκε, δεν ξεκίνησε να γίνει έγκαιρα και έγκυρα και, όταν ξεκίνησε με τον Γκορμπατσόφ αποδείχτηκε ότι ήταν πολύ αργά και κατέρρευσε. Η κατάρρευση εκείνη ήταν σε μεγάλο βαθμό αναπόφευκτο να παρέσυρε και το ανανεωτικό κομμουνιστικό ρεύμα. Χωρίς αυτό ν' απαλλάσσει από τις σοβαρές ευθύνες που έχουν οι ηγετικές ομάδες του για την πορεία του.

Ήδη όμως και πριν καταρρεύσει εκείνο το σύστημα, στα μέσα της δεκαετίας του '80, και ενώ φαινόταν ότι το ΚΚΕ Εσ. βρισκόταν στον δρόμο της ανάκαμψης, ξεπερνούσε το σοκ από την εκλογική του συντριβή του '81, προέκυψαν νέα προβλήματα εσωτερικής του συνοχής και κρίσης. Η γραμματεία του σ. Γιάννη υπονομευόταν από την ένταση και τις συγκρούσεις. Στο εσωτερικό του κόμματος είχαν διαμορφωθεί και αποκρυσταλλωθεί τρία ρεύματα.

Το πρώτο το αποτελούσε η τότε λεγόμενη τάση της "αναβάθμισης" και επικεφαλής της ήταν ο σ. Γιάννης. Αυτή η τάση εκτιμούσε ότι υπήρχαν οι προϋποθέσεις ώστε το κόμμα, το ΚΚΕ Εσ., να αναβάθμιζε τη δουλειά του σ' όλους τους τομείς και να περνούσε σε μια νέα ανοδική φάση. Θεωρούσε ταυτόχρονα ότι προϋπόθεση και όρος για να γινόταν κάτι τέτοιο ήταν να διατηρούσε τον κομμουνιστικό του χαρακτήρα. Το ρεύμα αυτό είχε στο συνέδριο της κρίσης και της διάσπασης το 44% περίπου του κόμματος.

Το δεύτερο ρεύμα ήταν η τάση της "μετεξέλιξης" η οποία είχε ως ηγέτη της τον σ. Λεωνίδα Κύρκο. Συσπείρωνε το 41%-42% περίπου.

Τέλος το τρίτο ρεύμα το συγκροτούσε η λεγόμενη "τρίτη άποψη", η οποία θεωρούσε ότι ήταν μεν ανάγκη το κόμμα να αναβαθμίσει τα αριστερά και ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά του, αλλά ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει και στο έδαφος του πλαισίου της "μετεξέλιξης".

Οι τάσεις δεύτερη και τρίτη αθροίστηκαν στο Συνέδριο και διαμορφώθηκε μια μικρή σχετικά πλειοψηφία, ενώ για τέτοιου είδους αποφάσεις, που το μισό περίπου κόμμα εκτιμούσε ότι ενείχαν το στοιχείο και τη δυναμική της αποκομμουνιστοποίησης, έπρεπε να είναι πολύ ευρύτερη. Στη συνέχεια η τάση της "μετεξέλιξης" οδήγησε τα πράγματα στη δημιουργία του κόμματος της ΕΑΡ, που σύντομα συνεργάστηκε με το ΚΚΕ.

Ο σ. Γιάννης μαζί με όλους σχεδόν τους συντρόφους της "αναβάθμισης" και με τη σημαντική ενίσχυση που προήλθε από την οργανική συνεισφορά των άξιων στελεχών και διανοουμένων του κύκλου του περιοδικού "Πολίτης" συνέχισε τη δράση ως ΚΚΕ Εσ. -Α.Α. Η προσθήκη του Α.Α. (Ανανεωτική Αριστερά) σηματοδοτούσε τη νέα φάση και την προσπάθεια νέων συσπειρώσεων.

Σε συνέχεια και πάντα με πρωτεργάτη τον σ. Γιάννη συγκροτήθηκε η ΑΚΟΑ (Ανανεωτική Κομμουνιστική και Οικολογική Αριστερά), που σηματοδοτούσε τον εμπλουτισμό της ανανεωτικής κομμουνιστικής παράδοσης με την οικολογική διάσταση, το άνοιγμα στα νέα κινήματα και αιτήματα, το αντιπολεμικό, το φεμινιστικό των Κοινωνικών Φόρουμ, το μεταναστευτικό και των αγανακτισμένων πλατειών.

Η ΑΚΟΑ συγκροτεί μια συλλογικότητα που εκδίδει και την εφημερίδα "Εποχή", διαδραμάτισε έναν πολύ θετικό και ουσιαστικό ρόλο στην ίδρυση του ΣΥΡΙΖΑ, ήταν θετικότατη και αναντικατάστατη η προσφορά της στο ξεπέρασμα των κρίσεων του ΣΥΡΙΖΑ. Κάτι που του εξασφάλισε τη δυνατότητα να φτάσει μέχρι τις μέρες μας και ν' αναδειχθεί στην πιο αξιόμαχη προγραμματική, αγωνιστική, ενωτική δύναμη της Αριστεράς.

Τα τελευταία δύο - τρία χρόνια, μέχρι και λίγες μέρες πριν οδηγηθεί στο νοσοκομείο, ο σ. Γιάννης με τις προσωπικές του παρεμβάσεις, με την προσφορά του στην επεξεργασία των ντοκουμέντων του ΣΥΡΙΖΑ, συνέβαλε, ίσως όσο κανένας άλλος και πάντα με τη συλλογικότητα της ΑΚΟΑ, της οποίας ήταν ο ιστορικός ηγέτης, στη διεύρυνση και το δυνάμωμα του ΣΥΡΙΖΑ.

Κεντρικό και σταθερό στοιχείο όλων των προσπαθειών του ήταν ν' ανοίξουν οι ευρύτερες διαδικασίες για μια πιο βαθιά, πιο πλατιά ενωτική ανασύνθεση όλης της Αριστεράς. Μόνον έτσι θα γίνει η Αριστερά ικανή ν' ανταποκριθεί στο κάλεσμα των καιρών και των αναγκών της ιστορικής κρίσης που περνάει η χώρα μας, ο παγκόσμιος νεοφιλελεύθερος καταιγισμός, η ακραίως νεοφιλελεύθερα συγκροτημένη θεσμικά Ε.Ε. και Ευρωζώνη. Στο πλαίσιο αυτό εκδηλώνονται πιο οξυμμένα οι ιδιαίτερες πλευρές της ελληνικής, θεσμικής, κοινωνικής, ταξικής και εθνικής υποτέλειας διαστάσεων, κρίσης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ γίνεται φτωχότερος με την απώλεια του σ. Γιάννη. Η οδύνη των συντρόφων της ΑΚΟΑ και πολλών άλλων, μεταξύ των οποίων και η δική μου, είναι ανείπωτη. Μας παρηγορεί το γεγονός ότι η ιστορία του και οι αγώνες του είναι εδώ, οι μνήμες μας γι' αυτόν θα μείνουν ζωντανές και θα μας εμπνέουν.

http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=679363